Historia

W dniu 27 marca 1959 roku Sąd Powiatowy w Gliwicach postanowił wpisać do rejestru spółdzielni Pracowniczą Spółdzielnię Mieszkaniową przy Politechnice Śląskiej im. W. Pstrowskiego w Gliwicach. Od tej daty zaczyna się byt prawny naszej Spółdzielni. Jak łatwo policzyć, w marcu 2009 roku obchodzony był złoty jubileusz, czyli 50-lecie istnienia Spółdzielni Mieszkaniowej przy Politechnice Śląskiej. Nasza Spółdzielnia nie przypadkiem ma w nazwie „przy Politechnice Śląskiej”. Może współcześnie związek między tymi dwoma podmiotami jest luźny, to jednak historycznie rzecz biorąc, bez istnienia w Gliwicach uczelni nie byłoby Spółdzielni. Prawda jest taka, że Politechnika, która powstała w 1945 roku, od początku borykała się z problemami mieszkań dla swoich pracowników. Przy czym problem ten narastał wraz z rozwojem uczelni. Chcąc zatrzymać na Politechnice wielu znakomitych fachowców, a także pozyskać nowe kadry, trzeba było dysponować lokalami mieszkalnymi dla nich. Prowizoryczne rozwiązania na dłuższą metę były trudne do zaakceptowania. Co zrobić w tej sytuacji? Po różnych dyskusjach uznano, że najlepiej sprawę wziąć we własne ręce i założyć własną spółdzielnię, która – wspierana rzecz jasna przez państwo kredytami będzie budować domy mieszkalne dla swoich pracowników. Kilkunastoosobowa grupa założycieli spotkała się na posiedzeniu konstytucyjnym w dniu 5 grudnia 1958 roku.
W archiwach Spółdzielni zachował się protokół z tego posiedzenia, któremu przewodniczył P. Andrzej Przywara. Podczas tego zebrania dokonano m.in. wyboru pierwszej Rady Nadzorczej Spółdzielni, która działała do grudnia 1960 roku. Warto przypomnieć jej Skład:

  • Przewodniczący: Jan Foryst
  • Z-ca przewodniczącego: Stanisław Smurzyński
  • Sekretarz: Józef Wojtala
  • Członkowie: Wacław Polański, Tadeusz Mazoński, Stanisław Frączek, Janusz Laskowski, Jan Mikoś, Czesław Kajdas
W dniu 6 marca 1959 roku Pracownicza Spółdzielnia Mieszkaniowa przy Politechnice Śląskiej im. W. Pstrowskiego w Gliwicach z siedzibą w Gliwicach przy ul. Konarskiego 19, wystąpiła do Sądu Powiatowego w Gliwicach o zarejestrowanie Spółdzielni, jej statutu i wciągnięcie do rejestru nazwisk członków Zarządu. A zostali nimi: P. Andrzej Przywara (pierwszy Prezes Spółdzielni), P. Marian Bietkowski (Zastępca Prezesa) i P. Władysław Karmiński (Sekretarz). Gwoli ciekawostki warto odnotować, że wniosek rejestracyjny był oparty o przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z 29.10.1920 roku; nowa ustawa o spółdzielniach została przyjęta dopiero w 1961 roku. W dniu 27 marca 1959 Sąd Powiatowy w Gliwicach Wydział II Niesporny, po zapoznaniu się z ww. wnioskiem Spółdzielni postanowił dokonać jej rejestracji. Według zatwierdzonego wówczas statutu jej członkami mogli być pracownicy Politechniki Śląskiej, nauczyciele oraz członkowie Związku Nauczycielstwa Polskiego. Spółdzielnia prowadziła swoją działalność w oparciu o Statut uchwalony przez Walne Zgromadzenie w dniu 22.03.1962 r. i zarejestrowany w dniu 18.05.1962 r. W kolejnych latach do Statutu były wprowadzane zmiany i uzupełnienia wynikające ze zmiany obowiązujących aktów prawnych oraz rozwoju Spółdzielni. Przekształcono ją z pracowniczej w ogólnodostępną, zmieniając równocześnie jej nazwę na Spółdzielnię Mieszkaniową przy Politechnice Śląskiej. Pierwszymi budynkami wybudowanymi przez nowo powstałą Spółdzielnię były domy przy ul. Parkowej (obecnie ul. M. Curie-Skłodowskiej).

Inwestycja była realizowana w 2 etapach: w I-wszym powstał budynek oznaczony numerami 12 i 14, w II-gim – 4 do 10. Miała to być oprócz powstania mieszkań dla kilkudziesięciu rodzin – także swoista wizytówka możliwości organizacyjnych i budowlanych Spółdzielni.Dzisiaj, patrząc z perspektywy pół wieku można i należy z dużym szacunkiem wypowiadać się o tamtej inwestycji. Do dziś budynki przy ul. M. Curie-Skłodowskiej prezentują się okazale. To na pewno była wtedy dobra wizytówka możliwości Pracowniczej Spółdzielni Mieszkaniowej przy Politechnice Śląskiej. Zarządem w tym czasie i przez wiele następnych lat (aż do lutego 1980 r.) kierował P. Stanisław Bulski. Zapewne wielu młodym Czytelnikom tych wspomnień, znającym obecne realia ekonomiczne, nasuwa się pytanie, jak finansowane były te i następne inwestycje Spółdzielni? Otóż przypominamy, że do czasu transformacji ustrojowej w 1989 roku, państwo wspierało budownictwo mieszkaniowe w ten sposób, że umożliwiało spółdzielniom branie z banku kredytów na korzystnych warunkach, a po zrealizowaniu inwestycji sporą część spłaty kredytów umarzało (początkowo nawet 80%, pod koniec lat 80. ubiegłego stulecia – 30%). To niewątpliwie ułatwiało działanie spółdzielni i budowanie kolejnych bloków i osiedli mieszkaniowych. W 1958 roku Rada Ministrów podjęła uchwałę nr 59 o dodatkowej pomocy dla spółdzielni budownictwa mieszkaniowego poprzez zakładowe fundusze mieszkaniowe. Nasza Spółdzielnia też na tym skorzystała. Realizacja inwestycji przy ul. M. Curie-Skłodowskiej ważna była dla Spółdzielni także i z tego względu, że zlokalizowane zostały tam na wiele lat pomieszczenia biurowe administracji spółdzielczej. Nie było to przez cały czas jedno stałe locum; adresy ulegały zmianie, ale zawsze w obrębie budynków przy ul. M. Curie-Skłodowskiej. W miarę rozwoju Spółdzielni, realizacji kolejnych inwestycji, rozbudowy działów obsługujących członków, ciasnota i niewygoda pomieszczeń biurowych (tak dla pracowników, jak i przede wszystkim dla członków załatwiających tu swoje sprawy) dawała o sobie coraz bardziej znać. Największym jednak problemem był brak odpowiedniego zaplecza logistycznego, gdzie mogłyby się znaleźć m.in. różne warsztaty, umożliwiające obsługę konserwatorską i remontową budynków. Zwłaszcza, że Spółdzielnia nie poprzestała, rzecz jasna, tylko na budowie budynków przy ul. M. Curie-Skłodowskiej. W kolejnych etapach Spółdzielnia realizowała budowę nowych domów na osiedlu Sikornik (przy ulicach: Kormoranów, Mewy, Kruczej, Kokoszki, Bekasa, Derkacza), przy ul. Słowackiego, ul. Góry Chełmskiej, ul. Konarskiego i ul. ZWM.

ul. Kormoranówul. Mewyul. Kruczaul. Kokoszki

ul. Bekasaul. Derkaczaul. Słowackiegoul. Góry Chełmskiejul. Konarskiegoul. ZWM

W tym okresie, tj. w latach 1966-1977 powstało 860 mieszkań o powierzchni użytkowej 38.600 m2. Spółdzielnia, od początku swojego istnienia, starała się odchodzić od schematu budowy samych blokowisk. Razem, więc z budynkami powstała cała infrastruktura osiedlowa. Jej budowa, a potem utrzymanie w należytym stanie wymagało posiadania odpowiedniego zaplecza technicznego. Takowe udało się stworzyć Spółdzielni w latach 80-tych ubiegłego wieku, gdy przy realizacji osiedla Zubrzyckiego IV, przy ul. Jasnej wybudowana została nowa siedziba Spółdzielni wraz z zapleczem warsztatowym. To dało niewątpliwie nowy impuls do działania, otwarło nowe możliwości, pozwoliło w szerszym zakresie na korzystanie z własnych sił przy wykonywaniu różnych prac remontowych, obejmujących zarówno prace budowlane jak i instalacyjne, co miało wpływ na poprawę jakości i szybkości ich wykonywania. Nowa siedziba wpłynęła także w oczywisty sposób, na jakość obsługi interesantów, którzy przychodzili do Spółdzielni załatwiać różne sprawy członkowskie.

ul. Jasna 8ul. Jasna 8Do dziś, dodajmy, ten funkcjonalny obiekt bardzo dobrze służy wszystkim członkom Spółdzielni. Ale okres ten to nie tylko zmiana siedziby Spółdzielni, to przede wszystkim – o czym wspomniano wyżej – realizacja osiedla Zubrzyckiego IV. Osiedle, składające się zarówno z budynków mieszkalnych jak i całej infrastruktury towarzyszącej, wybudowano w latach 1980-1988 w kwartale ulic: Kochanowskiego – Nowy Świat – Pszczyńska – Jasna. Realizacja 675 mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej 36.800 m2 zaspokoiło potrzeby znacznej części członków Spółdzielni.

ul. Kochanowskiegoul. Nowy Światul. Pszczyńskaul. Jasna

W latach 80-tych XX wieku Spółdzielnia Mieszkaniowa przy Politechnice Śląskiej stała się już na tyle dużym i wiarygodnym podmiotem gospodarczym, że to m.in. jej powierzono rolę inwestora bezpośredniego budowy osiedla Kopernika w Gliwicach, którego realizację rozpoczęto pod koniec lat 70. Spółdzielnia miała tu okazję w pełni zdyskontować doświadczenie zdobyte przy budowie osiedla Zubrzyckiego IV. Kopernik w owych latach to była w mieście sztandarowa inwestycja z zakresu budownictwa mieszkaniowego. Zbudowanych zostało tu kilkadziesiąt budynków, ale – co ważne – Spółdzielnia zajęła się stworzeniem całej infrastruktury osiedla: jezdnie, sieci wodociągowe, ale także żłobki, przedszkola, liczne pawilony handlowe, placówki kulturalne. Nie będzie żadnej przesady w stwierdzeniu, że to właśnie nasza Spółdzielnia, wraz oczywiście z firmami współpracującymi, stworzyła od podstaw to osiedle, do dziś zresztą administrując wieloma budynkami na nim. Budynki te, znajdujące się przy ulicy Centaura, Kopernika, Gwiazdy Polarnej, Galaktyki, Wielkiej Niedźwiedzicy, Andromedy oraz Jowisza i Saturna posiadają łącznie 1192 mieszkania o powierzchni użytkowej 66.100 m2.
Gdy po przełomie ustrojowym w 1989 roku państwo wycofało się z finansowania budownictwa mieszkaniowego, wiele spółdzielni, które dotychczas zajmowały się działalnością inwestycyjną, zajęło się tylko działalnością administratorską, zarządzając posiadanymi zasobami. Spółdzielnia Mieszkaniowa przy Politechnice Śląskiej poszła niejako „pod prąd” tej tendencji. Uznano, że zapis statutowy, obligujący do „zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków” do czegoś zobowiązuje. Postanowiono zatem przyjąć wolnorynkowe wyzwania i stanąć do rywalizacji z deweloperami. Było to o tyle uzasadnione, że Spółdzielnia przez minione lata, w których – jako się rzekło – zrealizowała, i to z wielkim powodzeniem, wiele przedsięwzięć budowlanych, dochowała się znakomitej kadry fachowców: doświadczonych, kreatywnych, rzetelnych. To właśnie ci ludzie, doprowadzili do tego, że Spółdzielnia może pochwalić się wybudowaniem w latach 90. XX wieku i na początku obecnego stulecia m.in. obiektów przy ul. Sobótki, ul. Nowy Świat, ul. Żurawiej, ul. Jagiellońskiej i zrealizowanego w 2008 roku budynku przy ul. Konarskiego.

ul. Nowy Światul. Żurawiaul. Jagiellońska
ul. Konarskiego

Wszystkie te obiekty wyróżnia architektura, staranne wykonanie, wystrój plastyczny, który korzystnie wpływa na całą estetykę otoczenia, w którym usytuowane są budynki zrealizowane przez Spółdzielnię. Obiekty te były realizowane już na innych zasadach niż przed 1989 rokiem. Osoby chcące mieszkać w tych budynkach musiały wyłożyć na ten cel określoną kwotę. Ale – dodajmy – chętnych nigdy nie brakowało. I co charakterystyczne – mając do wyboru różnych deweloperów i Spółdzielnię większość osób wybierała Spółdzielnię. Bo sprawdzona, bo wiarygodna, bo rzetelna. Spółdzielnia nigdy specjalnie nie reklamowała się, nie zabiegała o poklask, odznaczenia, listy pochwalne itp. A jednak dość powszechnie uchodzi za jedną z najlepiej, najsprawniej działających spółdzielni na Śląsku. Dopowiedzmy zaraz – nie tylko z uwagi na prowadzoną działalność inwestycyjną! To zdecydowanie wyróżnia Spółdzielnię przy Politechnice Śląskiej od innych spółdzielni działających w naszym regionie. Ale przecież działalność naszej Spółdzielni w minionym pięćdziesięcioleciu miała dużo szerszy wymiar. Podejmowane były rozliczne działania służące poprawie standardu zamieszkiwania w zasobach Spółdzielni np. wiele uwagi poświęcono sprawom termomodernizacji budynków. Uzyskując pod koniec lat 90. całkowicie umarzalny kredyt, ocieplono prawie 70% zasobów Spółdzielni. Z jednej strony pozwoliło to na poprawę ich termiki, co ma przełożenie na niższe koszty opłat za c.o., z drugiej strony ogromnie poprawiła się estetyka budynków, a przy okazji całych osiedli. Tak na marginesie odnotujmy, że to SM przy Politechnice Śląskiej jako pierwsza, wiele lat temu, wprowadziła geometryczne wzory na elewacjach budynków, co było pewnym przełomem estetycznym w tym względzie, w każdym razie w naszym mieście. Ocieplano budynki, montowano w nich podzielniki ciepła, wymieniano windy na bardziej niezawodne, bezpieczniejsze i tańsze w eksploatacji, remontowano balkony, malowano klatki schodowe, wymieniano sieci wodociągowe itp. Wiele uwagi poświęcano infrastrukturze osiedlowej. Powstały tereny zabaw dla dzieci, wybudowano wiele miejsc parkingowych, wiele chodników i ulic wyremontowano. Administracja spółdzielcza wspierała wszelkie inicjatywy władz miejskich i policji, których celem była poprawa bezpieczeństwa na osiedlach. Wiele zresztą przedsięwzięć w tym względzie zostało zrealizowanych z inicjatywy Spółdzielni, która do tej sprawy przywiązuje szczególną uwagę.

Na bieżąco prowadzone są różne prace remontowe, konserwatorskie, obowiązkowe przeglądy. Działa telefon dyżurny Spółdzielni, który pozwala na szybkie reagowanie w przypadku zaistnienia awarii. Szereg prac zlecanych jest firmom zewnętrznym, współpracującym ze Spółdzielnią, ale też wiele robót wykonuje Spółdzielnia we własnym zakresie. Nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z 14.06.2007 r. ujawniła, że – niestety – wiele spółdzielni ma, z różnych względów, nieuregulowane sprawy gruntowe, co w praktyce uniemożliwiło im realizację ustawy w punkcie dotyczącym przewłaszczeń. SM przy Politechnice Śląskiej i w tym względzie okazała się spółdzielnią w pełni profesjonalną. O sprawy uregulowania własności gruntów już dawno zadbano. Gdy weszły w życie zapisy wspomnianej ustawy, to nasza Spółdzielnia – chociaż największa na gliwickim rynku – najszybciej i najsprawniej realizowała wnioski uwłaszczeniowe.

Spółdzielnia dużą uwagę poświęca sprawom finansowym. W dzisiejszych czasach, gdy ekonomia przesądza o wszystkim, to bardzo istotna kwestia. Spółdzielnia na bieżąco monitoruje zarówno wpływy, jak i wydatki. Wszędzie, gdzie to możliwe, szukane są oszczędności, wybierane są rozwiązania efektywne, ale tanie. Z wykonawcami negocjowane są umowy na świadczenie usług, konsekwentnie windykowane są także zaległe należności z tytułu opłat za użytkowanie lokali. W rezultacie realizacji tej strategii kondycja finansowa Spółdzielni jest bardzo dobra (corocznie potwierdzają to m.in. opinie biegłych rewidentów), co niewątpliwie dobrze rokuje na przyszłość.

Gdyby chcieć zwięźle podsumować minione lata, to najlepsza odpowiedź na pytanie, jakie one były, byłaby taka, że pracowite. Spółdzielnia zaczynała dosłownie od zera, na koncie mając tylko nadzieje, że coś uda się zrobić i nic więcej. Zaangażowanie i profesjonalizm wielu ludzi – pracowników, członków Zarządów i Rad Nadzorczych – sprawiły, że udało się zrobić bardzo wiele: zbudowano szereg budynków, dzięki którym setki, a może i tysiące rodzin ma gdzie mieszkać, przez całe lata starannie dbano o to, aby systematycznie zwiększała się jakość zamieszkiwania w nich. Wiele uwagi poświęcono otoczeniu budynków, temu, aby na osiedlach mieszkało się ładniej i bezpieczniej. Zasoby naszej Spółdzielni korzystnie wyróżniają się na tle zasobów administrowanych przez innych zarządców. To, co i jak robi nasza Spółdzielnia jest dobrym przykładem tego, że spółdzielnie mieszkaniowe – wbrew opiniom różnych krytykantów – nie straciły racji bytu, że wciąż są najsprawniejszymi zarządcami nieruchomości na naszym rynku, że ich potencjał można z dużym pożytkiem wykorzystać na potrzeby lokalnych społeczności.

W dniu 01 lutego 2023 r. Spółdzielnia zmieniła adres  z ul. Jasnej 8 na  ul. Nowy Świat 9A w Gliwicach.

KOLEJNI PRZEWODNICZĄCY RAD NADZORCZYCH SPÓŁDZIELNI:

  • Jan Foryst – 5.12.1958 – 20.12.1960
  • Stanisław Grochowski – 20.12.1960 – 2.11.1962
  • Jan Orlacz – 2.11.1962 – 5.06.1964
  • Stanisław Grochowski – 5.06.1964 – 2.06.1965
  • Józef Wojtala – 2.06.1965 – 22.06.1967
  • Zygmunt Specjał – 22.06.1967 – 15.05.1968
  • Stanisław Bal – 15.05.1968 –- 1.07.1970
  • Marian Palej – 1.07.1970 – 22.12.1972
  • Władysław Karmiński – 22.12.1972 – 21.05.1960
  • Stanisław Bulski – 21.05.1980 – 13.05.1981
  • Jan Orlacz – 13.05.1981 – 28.06.1984
  • Ryszard Maćkowski – 28.06.1984 – 24.06.1987
  • Adam Błaszkowski – 24.06.1987 – 28.03.1990
  • Andrzej Warachim – 28.03.1990 – 21.06.1995
  • Ryszard Kaczmarek – 21.06.1995 – 9.06.1999
  • Stanisław Połoszczański – 9.06.1999 – 22.05.2002
  • Krzysztof Grajek – 22.05.2002 – 15.06.2004
  • Włodzimierz Magaczewski – 15.06.2004 – 15.06.2005
  • Władysław Ochrombel – 15.06.2005 – 10.09.2007
  • Marek Kędzierawski – 10.09.2007 – 19.06.2008
  • Krzysztof Zioło – 19.06.2008 – 9.06.2011
  • Grażyna Walter – Łukowicz – 9.06.2011 – 25.06.2014
  • Grażyna Walter – Łukowicz – 25.06.2014 – 13.06.2017
  • Władysław Ochrombel – 13.06.2017 – 22.08.2020
  • Zbigniew Kogut – 31.08.2020 – 07.06.2021
  • Krzysztof Zioło – 07.06.2021 do 19.10.2023
  • Grażyna Walter-Łukowicz od 19.10.2023 do nadal

KOLEJNI PREZESI ZARZĄDÓW SPÓŁDZIELNI:

  • Andrzej Przywara – 5.12.1958 – 29.06.1968
  • Stanisław Bulski – 29.06.1968 – 5.02.1980
  • Mieczysław Łatak – 5.02.1980 – 5.01.1981
  • Romuald Makowski – 5.01.1981 – 17.02.1982
  • Józef Mędrek – 17.02.1982 – 3.10.1988
  • Jacek Baran – 4.10.1988 – 31.12.1988
  • Tomasz Rajca – 1.01.1989 – 30.09.2007
  • Urszula Węglorz – 4.10.2007 – 31.08.2008
  • Tomasz Rajca – 1.11.2008 -15.06.2011
  • Wojciech Bienek – 1.10.2011 do nadal

AKTUALNY SKŁAD RADY NADZORCZEJ SM PRZY POLITECHNICE ŚLĄSKIEJ
W GLIWICACH:

  • Grażyna Walter-Łukowicz  – przewodnicząca Rady Nadzorczej
  • Krzysztof Zioło   – z-ca przewodniczącego Rady Nadzorczej
  • Danuta Bajorowicz – sekretarz Rady Nadzorczej
  • Zygmunt Bomersbach – członek Rady Nadzorczej
  • Danuta Garncarz  – członek Rady Nadzorczej
  • Piotr Gładysz – członek Rady Nadzorczej
  • Barbara Musik  – członek Rady Nadzorczej
  • Karol Opuchlik – członek Rady Nadzorczej
  • Danuta Szelągowska – członek Rady Nadzorczej

AKTUALNY SKŁAD ZARZĄDU SM PRZY POLITECHNICE ŚLĄSKIEJ
W GLIWICACH:

  • Wojciech Bienek – prezes Zarządu
  • Zbigniew Kogut – zastępca prezesa Zarządu ds. Technicznych
  • Agnieszka Ambrozik – członek Zarządu

SPÓŁDZIELNIA MIESZKANIOWA PRZY POLITECHNICE ŚLĄSKIEJ
W LICZBACH:

Stan liczebny członków spółdzielni (w nawiasie liczba członków oczekujących):

  • 1959r. – 64
  • 1970r. – 674
  • 1980r. – 2.443 (250)
  • 1990r. – 4.996 (2.097)
  • 2000r. – 4.066 (692)
  • 2010r. – 3567 (419)
  • 2012r. – 3500 (414)
  • 2013r. – 3455 (411)
  • 2014r. – 3420 (405)

Ilość mieszkań oddanych do użytku od początku istnienia Spółdzielni (w nawiasie łączny metraż tych mieszkań) – 3.143 szt.  (164.823 m2)

Aktualna struktura zasobów Spółdzielni:

  • budynki mieszkalne – 53
  • lokale użytkowe – 82
  • inne obiekty – 3 pawilony handlowo-usługowe